Mesh Ağ Sistemi Nedir, Kimler Kullanmalı?

Kablosuz bağlantı teknolojileri bir hayli gelişti gelişmesine. Ancak birçok nedenden dolayı tek bir yönlendirici yetersiz kalabiliyor, ağ bağlantısını iyileştirmek için ekstra cihazlara başvurmamız gerekiyor. Bulunduğunuz ortam geniş olabilir, her yere kablo çekemeyebilirsiniz, sağlıklı bağlantı sağlayamıyor veya ölü noktalara internet götürmek istiyor olabilirsiniz. Wi-Fi kapsama alanını genişletebilmemiz için sunulan farklı çözümler, farklı cihazlar mevcut. İçlerinden en verimlisi ise “mesh sistemlerdir” diyebiliriz.

• Wi-Fi 7 Nedir, Hangi Özellikleri Sunuyor?

Wi-Fi sinyal kalitesini artırmak için uygulayabileceğiniz tüm yöntemleri bir araya getirmiştik. Fakat bazen ne yaparsanız yapın sağlıklı bir bağlantı sağlayamazsınız, çareler tükenir. Tek çare, bütçenize de bağlı olarak bir kablosuz ağ cihazına yönelmekten geçer. Mevcut Wi-Fi ağınızı yenilemek için uygun fiyatlı menzil genişleticileri tercih edebilirsiniz. Öte yandan daha iyi kapsama alanı ve daha stabil bağlantı istiyorsanız, “mesh” adıyla satılan sistemler çok daha üstündür.

Sorunsuz bir Wi-Fi bağlantısı, medya tüketimi, oyun oynama ve akıllı ev cihazlarını birbirine bağlamak için kritik önem taşıyor. Bugün gencinden yaşlısına hepimiz en azından bir adet akıllı telefon, dizüstü bilgisayar, akıllı TV veya oyun konsolu kullanıyoruz. Hepimiz evde veya iş yerinde olsun, bir veya birden fazla cihazla kablosuz ağ bağlantısı sağlıyoruz.

• Wi-Fi Sinyal Gücünü ve Performansını Artırma Yöntemleri

Sadece sinyal kalitesini iyileştirmekten ziyade, ev ve iş yeri gibi geniş alanlarda ölü noktalara kaliteli bir ağ bağlantısı taşımak istiyorsanız mesh sistemlere göz atabilirsiniz. Güçlü, tüm evi kapsayan kablosuz kapsama alanı istiyorsanız doğru yerdesiniz. Bugün bu ağ sistemlerine kapsamlı şekilde bakalım istedik.

“Örgü ağ” yani “mesh network” olarak bilinen kablosuz ağ sistemleri, cihazların merkezi olmayan şekilde birbirine bağlandığı bir ağ yapılandırması. Merkezi bir hub veya cihaza güvenmek yerine, her cihaz doğrudan farklı cihazlara bağlanarak örgü şeklinde bağlantı oluşturmakta.

Düğüm şeklindeki ağlar, verileri cihazlar ve istemciler arasında verimli bir şekilde yönlendirmek için kuruluyor. Piyasada bütçeye, ihtiyaçlara ve alan genişliğine bağlı olarak birçok farklı seçenek bulunmakta. İster bir şirket, ister bir ev olsun, örgü ağ sistemini her yerde kullanabilirsiniz. Örgü ağ sistemi, alan boyunca tutarlı bir bağlantı elde etmenize büyük katkı sağlıyor.

Mesh ağ topolojileri, bağlı düğümler arasında dolaşacak bilgiler için birden fazla rota oluşturabiliyor. Bu yaklaşım, bir düğüm veya bağlantı arızası durumunda ağın esnekliğini artırmakta. Büyük yapıdaki ağlar, düğüm olarak çalışan birden fazla yönlendirici, switch ve diğer cihazları içerebilir. Örgü tipi sistemler kablosuz internetin geniş alanlara yayılmasına imkan veriyor, interneti dağıtırken aynı zamanda kaliteli bir bağlantı sağlıyor.

• TP-Link Deco XE200 Mesh İncelemesi
• ASUS ZenWi-Fi XT9 Mesh İncelemesi
• Mercusys Halo H80X Mesh İncelemesi

Çoğu kablosuz yönlendirici, tipik orta büyüklükteki bir evin çoğu odasına güçlü sinyal yansıtabilir. Ancak yoğun duvarlara, birden fazla kata, metal ve beton alt yapılara ve diğer engellere sahip büyük konutlarda Wi-Fi bağlantısını ulaşılamayan yerlere ulaştırmak için ek bileşenler gerekir. Menzil genişleticiler ölü bölgeler konusunda yardımcı olabilir, ancak çoğu ana yönlendiricinizden aldığınız bant genişliğinin yalnızca yarısını sağlar. Bu arada erişim noktaları (access point), menzil genişleticilerden daha fazla bant genişliği sunar lakin ana yönlendiriciye kablolu bir bağlantı gerektirir. Ve her iki çözüm de genellikle evin bir alanından diğerine geçerken oturum açmanız gereken yeni bir ağ SSID’si oluşturur.

Mesh Wi-Fi sistemleri ise evinizi kablosuz kapsama alanıyla sarmalamak için mükemmel bir alternatif. Bahsettiğimiz sistemler çeşitli ağ bileşenlerinden oluşan bir hibrit yapı. Bir ana yönlendirici doğrudan modeminize bağlanır ve bir dizi uydu modülü veya düğüm evinizin her yerine yerleştirilir. Hepsi tek bir kablosuz ağın parçasıdır, aynı SSID ve şifreyi paylaşırlar. Yani evinizin neresine giderseniz gidin tek bir ağa bağlı kalırsınız. Herhangi bir kopma yaşanmaz. Genellikle 2.4 GHz, 5 GHz veya 6 GHz radyo bantları üzerinden yönlendiriciyle iletişim kuran menzil genişleticilerin aksine, çoğu Wi-Fi sistemi uydusu yönlendiriciyle ve birbirleriyle konuşmak için mesh teknolojisini kullanır.

Wi-Fi ağ sistemleri, yönlendirici ve menzil genişleticiden oluşan standart kurulumlardan farklıdır. Yönlendirici ve düğümler dahili antenler kullanır. Bu sistemler evinizin dekoruna uyum sağlamak üzere tasarlanır, sisteme ait tüm cihazları gönül rahatlığıyla herhangi bir noktaya koyabilirsiniz. Ayrıca TV ve oyun konsolları gibi cihazlara bağlanmak için en az bir LAN bağlantı noktası dahil edilir. USB bağlantısı ise nadir olarak eklenen bir özellik.

Wi-Fi ağınızı genişletmeyi düşünüyorsanız, birincil husus olarak kapsama alanını göz önünde bulundururuz. Wi-Fi genişleticiler kötüdür deyip işin içinden çıkamayız lakin tüm evi kapsam alanına almak daha zordur. Tek yapmanız gereken yönlendiricinize yakın Wi-Fi sinyalini güçlendirmekse bu işin üstesinden gelebilirler. Ancak ev genelinde, ve hatta bahçe gibi dış alanlarda en iyi kapsama alanı için mesh daha üstündür.

Mesh yani örgü ağlar cihazlarınızı 2.4 GHz, 5 GHz ve 6 GHz (Wi-Fi 6E veya 7 ise) bantları arasında en iyi sinyal gücü ve kalitesine bağlamak için bant yönlendirmeyi kullanır. Ayrıca düğümler arasındaki yükü dengelemek için cihazları yeniden tahsis etmek için AP yönlendirme tekniği benimseniyor. Böylece her cihaz tutarlı kapsama alanı sunabilir.

Wi-Fi genişleticiler, son ana kadar genişleticiden veya yönlendiriciden gelen sinyale tutunur ve bağlantıda anlık kesintilere yol açabilir. Diğer bir husus ise, komşularınızdan gelen Wi-Fi sinyalleri gibi, Wi-Fi genişleticiler de aynı kanallara ayarlanmışsa yönlendiricinizle ve birbirleriyle çakışacaktır. Mesh düğümleri, sahip olduğu teknolojilerle tıkanıklığı test edebiliyor ve parazitleri azaltmak için gerektiğinde yeniden yapılandırma yapabiliyor.

Mesh teknolojisinin bir diğer iyi yanı, teknik bilgisi az olan kullanıcılara yönelik ve dakikalar içinde kurulum yapabilirsiniz. Genellikle anlaması kolay, resimli talimatlarla kurulum sürecinde size yol gösteren kullanıcı dostu bir mobil uygulama ile birlikte sunulur. Uygulama, maksimum kapsama alanı için her bir düğümü nereye yerleştirmeniz gerektiğini size gösterecektir. Ayrıca optimum verim performansı için en iyi Wi-Fi kanalını ve radyo bandını seçer, böylece siz evde hareket ederken güçlü bir kablosuz bağlantı sağlayabilirsiniz.

Merkezi olarak yönetildikleri için, ayarları güncellemek veya değiştirmek için yalnızca bir uygulamaya ihtiyacınız var. Diğer yandan, aynı şey kendi yapılandırma sayfalarına sahip olan Wi-Fi genişleticiler için söylenemez. Mesh tarafında idare daha kolaydır, çünkü yazılım ve uygulama ağır işlerin çoğunu sizin için yapabiliyor. Sorunsuz demişken, ağ düğümleri ana yönlendiriciyle aynı SSID’yi kullandığından, mümkün olan en iyi bağlantı kalitesini sağlamak için siz etrafta dolaşırken cihazlarınız bir cihazdan diğerine devredilir.

Ayrıca her düğümde aynı yazılımı çalıştırırlar, bu da trafiği cihazlarınız arasında aktarırken fark yaratır. Bu yazılım genellikle sistem tarafından otomatik olarak yüklenir ve güncellenir, böylece en son güvenlik düzeltmeleriyle evinizi daha güvenli tutar. Yönlendirici ve menzil genişleticide, her bir cihazda ayrı ayrı oturum açmanız ve genellikle üreticilerden ürün yazılımı güncellemelerini manuel olarak indirmeniz gerekir. Bu uzun bir süreç, birçok kullanıcının ya yapmadığı ya da yapması gerektiğini bile bilmediği bir işlem. Mesh ağları daha güvenli ve daha kullanılabilir hale gelmeye devam ediyor, bu da büyük bir mesele.

Daha iyi kapsama alanının yanı sıra, örgü ağlar size Wi-Fi genişleticileri kullanmaktan daha iyi Wi-Fi hızları sağlayacaktır. Menzil genişleticiler veri alışverişi konusunda daha verimsiz. Bunun nedeni, ana yönlendiricinize bağlanmaları ve ardından bu sinyali ikinci bir etkin nokta olarak yeniden yayınlamaları. Sonuç olarak, cihazınızdan ve yönlendiriciden gelen sinyalleri yeniden yayınlamak zorunda olduğu için trafiği her iki yönde de iki katına çıkarıyor. Veri paketleri gitmeleri gereken yere gönderilmez ve sizinle aynı odada bulunan bir NAS veya başka bir cihazdaki verilere erişmeye çalışıyor olsanız bile her paketin ana yönlendiriciye geri dönmesi gerekir. Genişleticiler yalnızca kendilerine ulaşan sinyal gücünü genişletebilir, bu nedenle ana yönlendiricinize yakın konumlandırılmaları gerekir.

Mesh yönlendiriciler, Wi-Fi hızının ağ genelinde tutarlı olmasını sağlamak için aynı anda veri göndermek ve almak için birden fazla radyoya sahip olmak gibi başka yollara da sahip. Wi-Fi 6E veya Wi-Fi 7’yi destekleyen daha yeni mesh kitleri, düğümler arasındaki ana taşıyıcı için genellikle çoğu yönlendiricinin kullandığı 5 GHz veya 2.4 GHz bantlarından daha hızlı ve daha az sıkışık olan 6 GHz bandını kullanır. Ya da Ethernet’i ana taşıyıcı olarak kullanmayı tercih edebilirsiniz, çünkü her mesh router kablolu bağlantı için bir LAN portu da dahil olmak üzere aynı donanıma sahiptir. Mesh yazılımı donanımın nasıl bağlandığını bilir ve ayarları buna göre değiştirir. Böylelikle gelişmiş ağ yönlendirme işlemleriyle uğraşmak zorunda kalmazsınız.

Mesh teknolojilerinde bir arıza noktası tüm ağa zarar vermez. Ayrıca düğümler birbirleriyle doğrudan mesajlaşabilir. Merkezi bir erişim noktasının müdahalesine gerek yoktur. Ağdaki her cihazın merkezi bir erişim noktasına ulaşacak kadar güçlü bir sinyal göndermesi gerekmez.

Şık tasarım, yüksek performans ve kapsama alanı gibi artılar bir kenara, sözünü ettiğimiz tasarımlar bir dizi yan avantajlar birlikte sunuluyor: Reklam engelleme, tehdit ve kötü amaçlı yazılım engelleme veya kullanımı kolay VPN hizmetleri gibi ekstra özellikleri kullanabilirsiniz. Ya da akıllı ev kurulumunuzu çok daha basit bir görev haline getirebilirsiniz.

Söz konusu ağ bağlantısını iyileştirmekse açıkçası hiçbir olumsuz yanı yok. Olumsuz olarak belirtebileceğimiz tek şey maliyet. Genel olarak ağ cihazlarının fiyatları göz önünde alındığında, mesh teknolojileri yüksek maliyetlidir. Ancak çoğu üretici mesh sistemlerini esnek konfigürasyonlarla satışa sunuyor. Başka bir deyişle, ev veya işyeri her neyse, kullanacağınız alanın metrekaresine uygun bir ürün seçebilirsiniz. Üç düğümlü bir sistem genellikle iki düğümlü bir sistemden daha pahalıdır.

Bu problem her zaman yaşanmasa da, gecikme sorunlarını kenara not düşmeden geçmeyelim. Düşük güçlü WAN’larda, mesajlaşmayı işlemek için yeterli işlem kapasitesi olmayabileceği için gecikme sorunu yaşanabilir. Dediğimiz gibi, gecikme sorunları her zaman yaşanan bir durum değil, küçük bir ihtimal.

Uzun lafın kısası, bir kereliğine cebinizden daha fazla çıkarken çok sayıda avantaj elde edebilirsiniz. Evinizin her yerinde tutarlı Wi-Fi kapsama alanı, kolay kurulum ve çok daha fazlası. Öte taraftan, sinyal güçlendirici veya genişleticilerle uğraşırken de kendinizi yüksek miktarlar harcarken bulabilirsiniz. Tek seferde çok düğümlü bir ağ sistemi satın alarak sorunu kökten çözebilirsiniz.

Biraz önce birçok kez düğüm şeklinde bir tabir kullandık. Mesh sisteminin örgü şeklinde, birbiriyle bağlantılı çalıştığını söylemiştik. Sistemde birden fazla aygıt yer alıyor. “Düğüm” dediğimiz şey aslında evin farklı konumlarına yerleştirilen, birbiriyle bağlantılı olan ve sinyali uzak noktalara ulaştırmak için kullandığınız cihazlar. Düğüm ne kadar çoksa o kadar fazla alanı kapsama alanına alabilirsiniz.

Bir ağdaki düğümler, düğüme bilgiyi nasıl işleyeceğini ve ağ ile nasıl etkileşime gireceğini söyleyen bir yazılım ile programlanır. Mesh ağları mesaj göndermek için yönlendirme veya flooding tekniklerini kullanır. Yönlendirmede, bir mesaj hedefine ulaşmak için düğümden düğüme atlar. Örgü ağ sürekli bağlantılara sahip olmalı ve bir yol kesildiğinde kendi kendini iyileştirme algoritmalarını kullanarak kendini yeniden yapılandırmalı. Kaynak ve hedef arasında genellikle birden fazla yol mevcuttur.

Flooding teknikleri, verilerin bir düğümden ağdaki diğer düğümlere dağıtılmasına dayanıyor. Veriler düğümlerin bir alt kümesi tarafından gönderilir çünkü tüm düğümler aynı anda mevcut olmayabilir. Her düğüm verinin bir alt kümesine sahiptir. Bir protokol, verimi en üst düzeye çıkarmak için her veri iletimi için göndericileri seçer.

Doğrusu bir sınır yok. Küçük ev ağlarından büyük kuruluşlara kadar her yerde kullanılabilir. Genel anlamda büyük alanlar için daha kullanışlıdır diyebiliriz.

Mesh ağlar, birçok cihazın internet bağlantısını paylaşmasını ve cihazların önce internet üzerinden geçmeden doğrudan iletişim kurmasını sağlamakta. Bir örgü ağın hub ve spoke ağı gibi diğer ağ türlerine göre faydası, düğüm hub’dan çok uzakta ise bir yönlendiriciye ulaşana kadar daha yakın bir düğüm üzerinden iletişim kurabilmesi.

Genel konut kullanımı, şirket kapsama alanı, endüstriyel izleme ve kontrol, tıbbi izleme, güvenlik sistemleri ve kamu hizmeti iletişimi gibi yerlerde faydalanmak mümkün. Örneğin bir izleme sistemi, ağ konfigürasyonunda kurulmuş ve geniş bir alana yayılmış birden fazla sensör düğümüne sahip olabilir.

Çoğu ağ sistemi bir yönlendirici/menzil genişletici kombinasyonundan daha pahalıdır. Ancak neredeyse her zaman daha verimlidir. Tek düğümlü sistemler 100 dolardan düşük fiyatlarla satılıyor. İki düğüm ve üç düğüm derken fiyatlar artış gösteriyor. 3.000 metrekarelik bir evi kapsayabilecek üç veya daha fazla düğüme sahip kurulumlar için fiyatlandırma en az 300 dolar.

Bu sistemlerde fiyatlandırma daha yüksek görünüyor çünkü çoğu durumda en az iki cihaz için ödeme yapıyorsunuz: Yönlendirici ve ağı oluşturan yönlendirici düğümü. Çoğu sistem iki düğümle birlikte geliyor, yani toplamda üç cihaz satın almış oluyorsunuz. Her bir cihaz için ayrı ayrı hesapladığınızda, çoğu zaman benzer güce sahip bir yönlendirici ve menzil genişletici çözümü için ödeyeceğinizden sadece biraz daha pahalı olduklarını göreceksiniz. Wi-Fi 6E/Wi-Fi 7 ile uyumlu yeni modeller de dahil olmak üzere genel olarak ağ sistemlerinde fiyatların düştüğünü gördüğümüz şu günlerde bu durum geçerli.

Kısacası, Wi-Fi sistemlerinin tek kötü yanı fiyatlandırması diyebiliriz. Düğümler, yazılım ve kullanılan teknolojiler sayesinde tüm alanı kapsayabilir, tek bir ağ üzerinden kesintisiz dolaşım sağlar, genellikle yüksek performans verir ve ekstra özelliklerden faydalanabilirsiniz. Menzil genişleticiler çok daha uygun fiyatlı olabilir, fiyatla doğru orantılı olarak elde edeceğiniz bağlantı kalitesi de düşecektir.

Eğer küçük alanlarda kullanmak üzere basit bir çözüm arıyorsanız elbette Wi-Fi menzil genişleticiler de işinizi görebilir. Her şey tamamen ne aradığınıza ve bütçenize bağlı.

WiFi sinyalleri, radyo dalgaları olarak adlandırılan havada iletilen bir tür elektromanyetik (electromagnetic, EM) dalga boyudur. Bu nedenle WiFi sinyalleri RF (Radyo Frekansı) sinyalleri olarak da bilinir.

Elektromanyetik spektrumundaki en düşük frekanslı dalgalardan bahsediyoruz. Bu dalga boyları bina büyüklüğündedir, görünmezdir ve esasen ışık hızında hareket eder. Radyo dalgaları yönlü değildir, hareketleri daha çok bir göletteki dalgalanmalara veya başka bir tabirle Star Wars filmindeki lazer ışınlarına benzer.

Wi-Fi’niz bu radyo dalgalarını bir cihazdan diğerine veri (paket olarak bilinir) iletmek için kullanır. Erişim noktanız bir sinyali iletmek için genellikle 2,4 veya 5 GHz bandını kullanmakta. Ve bu bantların içinde WiFi kanalları adı verilen daha küçük bantlar vardır.

Başka bir deyişle, farklı bantları otoyollar ve kanalları ise bu otoyol içindeki farklı şeritler olarak düşünebilirsiniz. İlettiğimiz veriler veya paketler bu otoyollar boyunca farklı şeritlerde varış noktalarına doğru seyahat ediyor. Bazen çok sayıda paket taşındığından dolayı şeritlerde sıkışıklık, yani trafik olabiliyor.

Daha güçlü bir Wi-Fi sinyali, daha güvenilir bir bağlantı anlamına gelir ve böylelikle size sunulan internetin hızlarından tam olarak yararlanabilirsiniz. Bu doğal olarak her internet kullanıcısının istediği bir şey.

Can sıkıcı olan şu ki, bazen akıllı telefonumuz veya diğer taşınabilir aygıtlarımızla ağ cihazına bağlı olsak bile sağlıklı veri aktarımı yapamayız. Wi-Fi göstergesi tam kapsamlı bağlantı gücü gösterse bile bunu yaşayabiliyoruz.

Wi-Fi sinyal gücü, sinyal dağıtan ağ aygıtına ne kadar uzakta olduğunuz, 2.4/5 GHz bağlantı türü, etrafınızdaki duvarların malzemesi ve parazitlenme gibi çeşitli faktörlere bağı. Yönlendiriciye ne kadar yakın olursanız o kadar iyidir. 2.4 GHz kanalını kullandığınızda daha uzak mesafelerden bağlantı sağlayabilirsiniz, ancak parazit sorunları yaşanabilir. 5 GHz kanalı ise yakındayken çok daha verimlidir.

Daha yoğun malzemelerden (beton gibi) yapılmış daha kalın duvarlar Wi-Fi sinyalini engelleyecektir. Daha zayıf bir sinyal ise daha düşük hızlara, kopmalara ve bazı durumlarda tamamen bağlantının kesilmesine neden olur.

Ek bir not olarak, her bağlantı sorunu yaşadığınızda bu sinyal gücüyle ilgili olmayabilir. Kötü internet altyapısı, servis sağlayıcı kaynaklı sıkıntılar ve modem kaynaklı problemler olabilir. Bilgisayarınızdaki veya telefonunuzdaki internet yavaş görünüyorsa ilk olarak yönlendiriciyi kapatıp açarak işe başlayın. Eğer sürekli olarak kablosuz bağlantınızla ilgili sorunlar yaşıyorsanız, aşağıda sorunları çözebilmek ve bağlantıyı iyileştirmek için izleyebileceğiniz tüm yöntemleri sıralamaya çalışacağız.